Uluslararası Dergi Seçerken Dikkat Edilmesi Gereken 5 Altın Kural

Akademik çalışmalarınızı uluslararası bir dergide yayınlamak, akademik kariyer açısından önemli bir adımdır. Ancak dergi seçimi oldukça zor olabilmektedir. Bu blog yazımızda doğru uluslararası dergiyi seçerken dikkat etmeniz gereken 5 altın kuralı ele alacağız.

1. Derginin Impact Faktörü ve İndekslenme Durumu

Bir derginin etki faktörü, o derginin akademik dünyada ne kadar tanındığını ve atıf aldığını gösteren önemli bir göstergedir. Yüksek etki faktörüne sahip dergilerde yayınlanan makaleler genellikle daha fazla okunur ve atıf alır. 

Impact Faktörü Nasıl Hesaplanır?

Etki faktörü (Impact Factor) şu formülle hesaplanır: Belirli bir yılda, derginin önceki iki yılda yayınladığı makalelere yapılan toplam atıf sayısı, o iki yılda yayınlanan toplam makale sayısına bölünür. Örneğin, 2024 yılı etki faktörü hesaplanırken:

Impact Faktör (2024) = (2022-2023 yıllarında yayınlanan makalelere 2024'te yapılan atıflar) ÷ (2022-2023 yıllarında yayınlanan toplam makale sayısı)

Bu hesaplama yöntemi, derginin kısa vadeli etkisini ölçerken, 5 yıllık etki faktörü ise daha uzun süreli etkiyi değerlendirmek için kullanılır.

Nelere dikkat etmelisiniz:

• Derginin Web of Science, Scopus gibi prestijli indekslerde yer alıp almadığını kontrol edin

• Journal Citation Reports (JCR) üzerinden derginin etki faktörünü inceleyin

• Alanınızdaki dergilerin ortalama impact faktörlerini karşılaştırın

• Sadece etki faktörüne değil, derginin alandaki bilinirliğine de dikkat edin.

  
  

2. Derginin Konu ve Kapsam Uygunluğu

Çalışmanızla doğrudan ilgili dergileri seçmek, hem kabul şansınızı artırır hem de doğru okuyucu kitlesine ulaşmanızı sağlar. Çalışmanızla özel olarak ilgilenebilecek diğer alanlardan dergiler varsa onları da potansiyel listeye dahil edin. Konuya özelleşmiş bir dergi genel bir dergiye göre alana yaptığınız katkıyı daha fazla takdir edecektir.

Nelere dikkat etmelisiniz:

• Derginin "Hakkında" veya "Amaç ve Kapsam" bölümlerini dikkatlice okuyun

• Dergide daha önce yayınlanan makaleleri inceleyin

• Derginin özel sayı veya tematik bölümleri olup olmadığını kontrol edin

• Metodolojik yaklaşımınızın derginin genel yapısına uyup uymadığını değerlendirin.

  
  

3. Dergi Güvenilirliği ve Yayın Etiği

Günümüzde yağmacı (predatory) olarak adlandırılan, sadece para kazanmak amacıyla hakemlik sürecini uygun şekilde yürütmeyen dergiler bulunmaktadır. Bu dergileri tanımak her zaman kolay olmamaktadır. Uluslararası bazı listeler bu konuda belli bir çerçeve sunsa da olağandışı hızlı hakemlik süreçleri, dilbilgisi hataları içeren e-postalar, web sitesinde alternatif impact faktörler veren dergiler, alakasız ve normalden geniş yayın kapsamı, uygun olmayan e-posta davetleri sizi şüphelendirmelidir.

Nelere dikkat etmelisiniz:

• Derginin şeffaf bir hakemlik süreci olup olmadığını kontrol edin

• Editör kurulunda alanında tanınmış akademisyenlerin olup olmadığına bakın

• Derginin COPE (Committee on Publication Ethics) üyesi olup olmadığını araştırın

• Beall's List gibi yağmacı dergi listelerinde olup olmadığını kontrol edin

• Derginin web sitesinin profesyonel ve düzenli olup olmadığına dikkat edin.

  
  

4. Yayın Süreci ve Süresi

Araştırmanızın güncelliği ve kariyerinizin ilerleyişi için yayın sürecinin uzunluğu önemli bir faktördür. Bazı dergiler değerlendirme ve yayın sürecini aylar hatta yıllar sürecek şekilde uzatabilirler.

Nelere dikkat etmelisiniz:

• Derginin ortalama değerlendirme süresini araştırın

• Kabul edilen makalelerin yayına girme sürelerini kontrol edin

• "Online first" veya "early view" gibi seçenekler sunup sunmadığına bakın

• Hakemlik sürecinin aşamalarını ve beklenen zaman çizelgesini öğrenin

• Derginin yayın sıklığını (aylık, üç aylık, yıllık) kontrol edin

  
  

5. Açık Erişim Politikaları ve Yayın Ücretleri

Yayın ücretleri ve açık erişim politikaları, dergi seçiminde gözden kaçırılmaması gereken önemli faktörlerdir. Bazı dergiler yüksek yayın ücretleri talep ederken, diğerleri makaleyi ücretsiz yayınlayabilir.

Nelere dikkat etmelisiniz:

• Derginin açık erişim politikasını inceleyin

• Makale işleme ücretlerini (APC - Article Processing Charge) kontrol edin

• Kurumunuzun anlaşmalı olduğu dergileri tercih edin

• Ücret muafiyeti veya indirim seçeneklerinin olup olmadığını araştırın

• Yayın sonrası telif hakkı politikalarını gözden geçirin

  
  

Sonuç;

Uluslararası bir dergide yayın yapmak akademik kariyeriniz için önemli bir adımdır. Doğru dergiyi seçmek, araştırmanızın görünürlüğünü ve etkisini artırabilir. Yukarıda belirtilen 5 altın kuralı dikkate alarak, çalışmanız için en uygun dergiyi seçebilir ve yayın başarı şansınızı yükseltebilirsiniz.

Unutmayın, en yüksek etki faktörüne sahip dergi her zaman en iyi seçim olmayabilir. Araştırmanızın içeriği, hedef kitleniz ve kariyer hedefleriniz doğrultusunda bilinçli bir seçim yapmanız daha önemlidir.

Faydalı Kaynaklar

• Web of Science - Akademik dergilerin indekslendiği prestijli veri tabanı

• Scopus - Elsevier'in sağladığı geniş kapsamlı özet ve atıf veri tabanı

• Journal Citation Reports (JCR) - Dergilerin etki faktörlerini ve performans metriklerini sunan veri tabanı

• COPE (Committee on Publication Ethics) - Yayın etiği konusunda rehberlik sağlayan uluslararası organizasyon

• Beall's List - Potansiyel yağmacı dergilerin güncellenmiş listesi

• Directory of Open Access Journals (DOAJ) - Kaliteli açık erişim dergilerinin listesi

• Scimago Journal & Country Rank - Dergiler için alternatif bir sıralama sistemi

Akademik yayın yolculuğunuzda başarılar dileriz!